Het indienen van een aanvraag mag de persoon niet afschrikken. Medewerkers van OCMW’s zijn immers gebonden aan het beroepsgeheim en behandelen alle informatie vertrouwelijk.
Hieronder vindt u meer informatie over de toegang tot medische hulp (maatschappelijke dienstverlening) voor vreemdelingen.
Voor wie
Elke persoon die verblijft in België kan recht hebben op sociale steun van het OCMW (zie wet van 1976).
Voor enkele categorieën van personen is dit recht onderworpen aan beperkingen of ze werden uitgesloten :
- Personen zonder wettig verblijf > Maatschappelijke dienstverlening van het OCMW is beperkt tot Dringende Medische Hulp.
- Bepaalde Unieburgers > Maatschappelijke dienstverlening van het OCMW is voor sommige unieburgers beperkt tot Dringende Medische Hulp.
- De verzoekers internationale bescherming > Het is in principe Fedasil en niet het OCMW die verantwoordelijk is voor de toegang tot medische zorgen van asielzoekers. Toch bestaan er uitzonderingen :
- verzoekers internationale bescherming die opgevangen worden door een OCMW (LOI) kunnen zich ook voor medische zorgen tot hun OCMW richten ;
- verzoekers internationale bescherming die niet in een opvangstructuur verblijven en die niet over een code 207 beschikken, kunnen zich ook tot een OCMW wenden.
Welke stappen moet men ondernemen
Als het mogelijk is, moet de persoon zich tot het OCMW richten vóór de zorgen.
Als de zorgen al werden toegekend zonder voorafgaand akkoord van het OCMW, dan is het belangrijk dat de persoon het OCMW zo spoedig mogelijk contacteert.
Als een persoon via de spoedgevallendienst gehospitaliseerd werd, dan kan de sociale dienst van het ziekenhuis best zelf het bevoegde OCMW inlichten en een aanvraag doen in naam van de patiënt (een volmacht van de patiënt is dus noodzakelijk). Het ziekenhuis kan hiervoor bv. het vertrouwelijk verwijsformulier samen met een volmacht of het formulier van het sociaal onderzoek ondertekend door de patiënt gebruiken.
Voor zorgen buiten een ziekenhuiscontext is het 45 dagen.
Als deze termijn voorbij is dan neemt de overheid de toegekende zorgen niet ten laste...
Welk OCMW is bevoegd
De algemene regel wat betreft maatschappelijke dienstverlening is ook hier van toepassing. Het bevoegd OCMW is dus het OCMW van de gewoonlijke verblijfplaats van de persoon (ook in het geval van dringende medische hulp) (zie wet van ’65).
De uitzonderingen die voorzien worden door de wet zijn ook hier van toepassing. Het bevoegd OCMW voor een dakloze persoon zal ook het OCMW van de gemeente zijn waar de persoon zijn feitelijke verblijfplaats heeft. De lijst met uitzonderingen worden vernoemd in artikel 2 van de wet van 2 april 1965.
Behandeling van de vraag door het OCMW
Nadat de aanvraag ingediend werd, moet de persoon een ontvangstbewijs krijgen. Dit is ook het geval wanneer het OCMW zich territoriaal onbevoegd acht voor de aanvraag (zie hierboven). Indien het OCMW weigert om een ontvangstbewijs af te leveren, dan kan de aanvraag ook ingediend worden per aangetekend schrijven, fax of via mail zie ’(Guide de l’accompagnement en CPAS. Livre 1)’.
Het OCMW heeft maximum 30 dagen om zijn beslissing te nemen. Een maatschappelijk werker zal tijdens deze periode de hulpvraag onderzoeken en nagaan of de persoon de voorwaarden voor toekenning vervult en vooral of de persoon in staat is een menswaardig leven te leiden, rekening houdend met zijn noden. Dit noemen we het sociaal onderzoek. Elke evaluatie is individueel en concreet. De maatschappelijk werker zal meestal een huisbezoek uitvoeren.
Het OCMW moet een beslissing nemen binnen de 30 dagen na het indienen van de aanvraag. Deze beslissing moet binnen de 8 dagen die volgen op de beslissing per aangetekend schrijven worden opgestuurd of in persoon medegedeeld worden tegen ontvangstbewijs.
(!) Hulp van het OCMW is residuaire hulp
Dat wil zeggen dat de persoon in eerste instantie dus de andere middelen die mogelijks kunnen tussenkomen, moet bevragen (garant, verzekering, onderhoudsplichtige,...).
Als een persoon de voorwaarden voor aansluiting bij de ziekteverzekering vervult, maar nog niet aangesloten werd, dan zal het OCMW de persoon begeleiden om de aansluiting in orde brengen.
Beslissing van het OCMW en uitvoering van de beslissing
Bij een positieve beslissing zullen de Brusselse OCMW’s meestal een requisitoir of een medische kaart overhandigen die toegang geeft tot een huisarts en een apotheker. Als het gaat om zorgen in het kader van een ziekenhuisopname, dan zetten de OCMW’s voor de vreemdelingen zonder ziekteverzekering een principebeslissing (= wij zijn het bevoegd OCMW en de persoon is behoeftig) en eventueel een beslissing van effectieve tenlasteneming (= waarborg tot tenlasteneming) in het MEDIPRIMA systeem.
- De principebeslissing kan maximum voor een jaar genomen worden.
- Sinds 18/05/2020 (covid-19 crisis) kan de beslissing tot effectieve tenlasteneming ook voor een jaar geldig zijn (zonder de duur van de principe beslissing te overschrijden). Voor meer info verwijzen we naar de FAQ - exit strategie van de POD MI of naar de archieven ’Instructies vanaf 18/05/2020’ op de website van de POD Maatschappelijke Integratie.
Ingeval van een negatieve beslissing heeft de persoon drie maanden tijd om een beroep in te dienen bij de arbeidsrechtbank om de beslissing aan te vechten. Bemiddeling is ook mogelijk. Indien het OCMW geen beslissing neemt binnen de wettelijke termijn, kan er eveneens een beroep worden ingediend bij de arbeidsrechtbank. Aangezien de beroepstermijn door het uitblijven van de beslissing niet start, geldt er in principe geen termijn om zo een beroep in te dienen.
Ter info : indien de persoon behoeftig is, kan er hiervoor beroep worden gedaan op een pro deo advocaat.
